Veel mensen maken zich zorgen over de erfbelasting. Zij zijn bang, dat van hun spaargeld niets overblijft voor de kinderen omdat alles naar de belastingdienst gaat. Hoe zit dat eigenlijk?

Heeft u als echtgenoten geen testament gemaakt, dan gaat de erfenis van de echtgenoot die als eerst overlijdt, in eerste instantie volledig over op de langstlevende van u beiden. Dit heet de ‘wettelijke verdeling’. Uw kinderen zijn wel erfgenaam, maar hebben geen recht op spullen. Zij krijgen uitsluitend een vordering in geld op de langstlevende ouder voor het bedrag van hun erfdeel. Volgens de hoofdregel kunnen de kinderen deze vordering pas na het overlijden van de langstlevende ouder opeisen. Het gevaar dat hierdoor dreigt, is dat de vorderingen vergeten worden. Dat kan later érg vervelende gevolgen hebben!

Voorkom een ‘onzichtbare erfenis’

Voor de heffing van inkomstenbelasting is het erfdeel van de kinderen als het ware ‘onzichtbaar’.

De kinderen hoeven de vordering die zij hebben op de langstlevende ouder niet als vermogen op te geven in Box 3. Voor de heffing van inkomstenbelasting wordt gedaan alsof het vermogen nog bij de langstlevende ouder zit.

Toch is het belangrijk, dat het bedrag van de vordering van de kinderen op hun ouder wordt uitgerekend en in de administratie wordt bewaard! Gebeurt dit niet, dan kan dit bij het overlijden van de tweede ouder grote gevolgen hebben. Bijvoorbeeld als de langstlevende ouder een nieuwe partner of kinderen krijgt, maar ook voor de heffing van belasting over de erfenis van de ouder die als laatste overlijdt.

Vastleggen

Het is dus verstandig na overlijden van een echtgenoot of partner vast te leggen, op welk bedrag de kinderen recht hebben. Doe dit tijdig!

Als de vorderingen van de kinderen pas later worden uitgerekend, zijn vaak niet alle gegevens meer beschikbaar. Dit maakt de afwikkeling van de nalatenschap van de tweede ouder ingewikkelder en duurder. En als de erfgenamen van de eerst overledene niet dezelfde personen zijn als de erfgenamen van de laatst overledene, voorkomt een duidelijke vastlegging van de vorderingen van de kinderen veel problemen!

Zwart op wit bij de notaris

Neem dus contact op met uw notaris, als u vragen heeft over de waarde van de erfdelen van uw kinderen. Ook als kind kunt u vragen om het vastleggen van de waarde van uw erfdeel.

Een stichtingsbestuur dat vooral bezig is met het realiseren van de doelstellingen van hun organisatie, maar de statuten niet in de gaten houdt, kan zo maar zonder bestuur komen te zitten. Dat gebeurt als bijvoorbeeld de maximale bestuursperiode is overschreden of bestuurders nooit rechtsgeldig blijken te zijn benoemd.

Als er om een van die redenen of een combinatie daarvan ineens geen rechtsgeldig bestuur meer blijkt te zijn, ontstaan de problemen als in de statuten staat dat het bestuur nieuwe bestuurders benoemt. Dan kunnen er binnen de stichting geen nieuwe bestuurders worden aangewezen. De rechtbank biedt dan uitkomst en benoemt daarom op verzoek van de onterecht (nog) zittende bestuurders nieuwe bestuursleden.

De wet voorziet gelukkig in dergelijke situaties en bepaalt dat wanneer er geen statutair bedoeld bestuur meer is, de rechtbank op verzoek van belanghebbenden of het openbaar ministerie nieuwe bestuursleden mag benoemen. De rechtbank zal in dergelijke situaties altijd kijken naar de bestaande statuten van de stichting.

Wilt u meer weten over statutaire mogelijkheden in een stichting? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Krijgt u een bedrijf in een erfenis of door een schenking? Dan betaalt u daar erf- of schenkbelasting over. Hoeveel belasting u betaalt, hangt af van de waarde van de onderneming. U kunt een vrijstelling gebruiken: de Bedrijfopvolgingsregeling (BOR).

U mag gebruikmaken van de BOR als u voldoet aan drie voorwaarden:

• Er moet een actief bedrijf zijn (niet alleen maar beleggingen).
• De oude eigenaar moet minimaal vijf jaar eigenaar zijn geweest voor de schenking. Bij overlijden is dit één jaar. Dat wordt de beziteis genoemd.
• U moet minimaal vijf jaar doorgaan nadat u het bedrijf hebt gekregen. De aandelen mag u in die periode ook niet verkopen.

Vrijstelling

Voldoet u aan deze eisen? Dan kunt u gebruikmaken van de BOR. Dat betekent dat u een vrijstelling krijgt van 100% als de waarde van het bedrijf € 1.325.253 of lager is. Is het bedrijf meer waard? Dan krijgt u een vrijstelling van 83% voor de waarde boven dat bedrag.

Op Prinsjesdag stelde het kabinet voor om de voortzettingseis in 2025 te verlagen van 5 naar 3 jaar. Daardoor mag u onder meer uw bedrijf al 3 jaar na de schenking of overerving verkopen.

In een wetsvoorstel staan meer wijzigingen voor de BOR vanaf 2026.

Nog geen ingangsdatum

Het staat nog niet vast of en wanneer de wijzigingen ingaan. Een wet of wetswijziging moet eerst goedgekeurd worden door de Tweede Kamer en de Eerste Kamer. De wet of wetswijziging geldt pas als die in het Staatsblad of de Staatscourant is gepubliceerd. Een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) of ministeriële regeling geldt ook pas na publicatie in het Staatsblad of de Staatscourant.

Wilt u meer weten over de bedrijfsopvolgingsregeling? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Jammer genoeg komt het nog vaak voor dat een echtscheiding tot een fors verschil van mening resulteert over de verdeling van de ontbonden huwelijksgemeenschap. Een van de geschilpunten kan bijvoorbeeld de nalatenschap van een van de ouders zijn,

In een bijzonder geval had de echtgenote de nalatenschap van haar moeder verwordpen ten gunste van haar zus . Haar echtgenoot ging daar in de scheidingsprocedure tegenin. Hij wees op de in de wet geregelde noodzaak dat hij voor een rechtsgeldige verwerping toestemming had moeten verlenen. Om die reden roept hij alsnog de vernietiging van de verwerping in zodat het verworpen erfdeel in de verdeling moet worden betrokken.

Toestemming

Het Hof overweegt in hoger beroep dat voor verwerping van een nalatenschap inderdaad de toestemming van de andere echtgenoot noodzakelijk is. Hij blijkt echter in het geheel niet onderbouwd dat hij niet wist dat zijn echtgenote haar aandeel in de nalatenschap had verworpen ten gunste van haar zus. Volgens het Hof blijkt juist uit de stukken dat hij daar destijds wel van op de hoogte moet zijn geweest. Bovendien bleek binnen het huwelijk gebruikelijk te zijn dat familieleden financieel werden ondersteund. Omdat de echtgenoot ook nog eens niet binnen de daarvoor gestelde termijn van drie jaren na de schenking een beroep deed op het ontbreken van zijn toestemming daarvoor, betekent dat de vordering is verjaard.

Zijn verzoek tot vernietiging van de verwerping afgewezen. Wilt u meer weten over verwerping van een nalatenschap? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Financieringsvoorbehoud en bankgarantie/warborgsom zijn elementen in de koopovereenkomst waarmee niet lichtzinnig kan worden omgegaan. Dat overkwam een verkopende partij die meende dat de koper zich niet op de juiste manier op het financieringsvoorbehoud had beroepen, en dus ook de waarborgsom niet had betaald.

Dergelijke situaties belanden doorgaan bij de rechter, in dit geval in hoger beroep bij het Hof Amsterdam. De vraag is of de verkoper de koopovereenkomst op de juiste wijze heeft ontbonden en of de koper de contractuele boete (de waarborgsom) moet betalen. De verkoper baseert zich op een brief van de makelaar waarin staat dat de verkoper zich het recht voorbehoudt de waarborgsom te vorderen.

Voor een correcte ingebrekestelling moet een dergelijke brief vermelden dat de koper de verplichting tot het stellen van zekerheid niet is nagekomen. Tegelijkertijd moet worden aangegeven dat de koper een termijn van ten minste 8 dagen wordt gegeven om alsnog aan die verplichting te voldoen. Als dit niet is gebeurd, kan een dergelijke brief niet worden beschouwd als een ingebrekestelling

In de wet staat dat een ingebrekestelling moet worden gezien als een schriftelijke aanmaning waarbij een redelijke termijn voor de nakoming wordt gesteld. Ook makelaarsorganisatie stelt dat de ingebrekestelling in een schriftelijk stuk moet worden kenbaar gemaakt, met daarin de officiële mededeling dat de koper zijn verplichtingen niet nakomt en dat de betrokkenen wordt gesommeerd om alsnog binnen acht dagen de verplichting na te komen.

In de betreffende zaak was de koper niet correct in gebreke gesteld voor het niet-tijdig stellen van zekerheid door een waarborgsom of bankgarantie. Daarmee heeft de ontbinding van de koopovereenkomst geen effect heeft gesorteerd en is de koper geen boete verschuldigd.

Wilt u meer weten over het maken van een financieringsvoorbehoud of het ontbinden van een koopovereenkomst? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Statuten van verenigingen geven vaak aan dat een wijziging van de statuten alleen mogelijk is als die worden besloten door de algemene vergadering waarbij minstens tweederde van alle leden aanwezig of vertegenwoordigd is en in die vergadering weer minstens tweederde van de aanwezigen instemt met de wijziging.

Soms loopt het anders. Zoals in een vereniging onder een koepelorganisatie valt en die organisatie nieuwe modelstatuten vaststelt en de aangesloten verenigingen verplicht om die vóór 1 januari van het volgende jaar te verwerken in hun statuten. Als een vereniging al twee keer een algemene vergadering met de statutenwijziging als agendapunt heeft gehouden zonder dat daarin het vereiste quorum werd bereikt, wordt gekeken naar alternatieven.

Het bestuur kan vervolgens proberen op basis van een ander wetsartikel te besluiten tot een statutenwijziging. Om dat succesvol af te ronden, moeten alle leden op dat voornemen reageren. Als dat niet wordt bereikt, is ook deze weg onbegaanbaar.

Daarop rest niets anders dat de rechtbank te vragen ontheffing te verlenen van het quorumvereiste in de statuten. Anders dan bij stichtingen is dat bij verenigingen wel mogelijk, mits ongewijzigde handhaving zou leiden tot gevolgen die bij oprichting redelijkerwijs niet kunnen zijn gewild. Als de rechtbank daarin meegaat, geeft Gezien het ontheffing van het in de statuten vereiste quorum voor de volgende ledenvergadering, zodat ongeacht het aantal aanwezige leden toch tot de vereiste statutenwijziging kan worden besloten.

Wilt u meer weten over statutenwijziging of het vereiste quorum in uw verenging? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Niet-erkende kinderen zouden gelijk moeten zijn aan juridisch erkende kinderen als het om erfbelasting gaat. Mits er sprake is van een nauwe band ('family life') tussen vader en kind. Dat heeft de Hoge Raad geoordeeld. Een kind dat door zijn vader juridisch erkend is, betaalt minder erfbelasting dan een niet-erkend kind. Dat is discriminatie, oordeelt de Hoge Raad.

De Hoge Raad kwam tot dit oordeel naar aanleiding van een door een niet-erkende zoon aangebrachte zaak. Zijn biologische vader overleed in 2017. De man had echter zijn zoon nooit erkend. De zoon was wel tot erfgenaam benoemd in het testament van de man. De niet-erkende zoon moest meer belasting betalen over de erfenis dan wanneer hij wel was erkend. Ook was er sprake van een lagere vrijstellingsgrens, waardoor hij over een groter deel belasting moest betalen. Om dat onderscheid te mogen maken, moeten er volgens het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens heel zwaarwegende redenen zijn. Die zijn er niet volgens de Hoge Raad.

Wetgever aan zet

Maatschappelijke ontwikkelingen rond meerouderschap, meeroudergezag en draagmoederschap vragen om keuzes op rechtspolitiek terrein. Het is aan de wetgever om dergelijke keuzes te maken. Daarom kan de Hoge Raad kan niet zelf de fiscale regels aanpassen. De aanslag erfbelasting blijft staan.

Als je iets wilt nalaten aan een bepaald persoon dan kan dat door een legaat op te nemen in een testament. Het kan bijvoorbeeld gaan om het nalaten van geld, onroerend goed, kunstwerken, een verzameling, een huisdier, of andere waardevolle bezittingen. Bij het legateren van een bedrag kan dat een vast bedrag zijn of een variabel geldbedrag waarvan de exacte grootte nog moet worden vastgesteld. Bijvoorbeeld 10% van de nalatenschap.

Legaten kunnen zowel aan natuurlijke personen (zoals familieleden of vrienden) als aan rechtspersonen (zoals stichtingen of verenigingen) worden toegekend. Een legaat komt ten laste van de gezamenlijke erfgenamen, tenzij in het testament is bepaald dat de verplichting rust op een bepaalde erfgenaam of legataris. Legaten worden als eerste uit de erfenis betaald voordat de rest van de bezittingen worden verdeeld onder de erfgenamen. Een erfgenaam kan ook tevens legataris zijn.

Waar moet een legataris rekening mee houden?

In ieder geval heeft de legataris het recht om het legaat te aanvaarden of te weigeren. Met de aanvaarding ontstaat het recht op afgifte van het goed of uitkering van het bedrag. Een legaat van een geldsom wordt zes maanden na het overlijden opeisbaar, tenzij in het testament anders is bepaald. Voor andere legaten geldt dat de afgifte of vordering in beginsel direct opeisbaar is. De termijn voor opeisbaarheid van een bedrag is overigens geen fatale termijn. Als uitbetaling van het bedrag niet gebeurd dient een ingebrekestelling te worden gedaan voordat sprake is van een verzuimsituatie.

Ook een legataris moet er rekening mee houden dat hij, net als een erfgenaam, mogelijk erfbelasting moet betalen over hetgeen is geërfd. In het testament kan bepaald zijn dat de erfbelasting niet voor rekening van de legataris moet komen, maar dat de erfgenamen de belasting betalen.

Het kan ook voorkomen dat het gelegateerde goed er niet meer is. Misschien is het al voor het overlijden weggegeven, verkocht of vergaan. Degene die het testament heeft opgesteld, mag zolang hij of zij nog leeft zelf beslissen of het betreffende goed alvast aan een ander wordt gegeven of bijvoorbeeld wordt verkocht. In dat geval is het legaat vervallen en krijgt de legataris niets, er is dus geen sprake van dat er bijvoorbeeld een vervangende waarde moet worden gegeven.

Ook is het mogelijk dat uit het testament is af te leiden dat de testateur het legaat niettemin heeft gewild. De erfgenamen zullen zich dan moeten inspannen om het goed te verwerven. Als dat dat niet lukt of slechts tegen een onevenredig grote opoffering zullen de erfgenamen de waarde van het gelegateerde goed toch moeten uitkeren.

Plaatsvervulling

Het kan ook zo zijn dat het legaat er nog wel is, maar dat degene aan wie is gelegateerd bijvoorbeeld niet meer in leven is. In dat geval hoort het gelegateerde bij de nalatenschap en komt het aan de erfgenamen toe.

De mogelijke uitzondering daarop is dat in het testament is bepaald dat het een legaat met plaatsvervulling is. Plaatsvervulling houdt in dat iemand de plaats opvult van een legataris die er niet meer is of die niet meer kan erven. Er zijn meerdere situaties waarin er plaatsvervulling mogelijk, afhankelijk van wat er in het testament is bepaald kan plaatsvervulling plaats hebben wanneer een legataris is overleden, maar ook wanneer een legataris onwaardig is of het legaat verwerpt.

Tenslotte kan aan de rechter worden verzocht een legaat te wijzigen of geheel of gedeeltelijk op te heffen op grond van onvoorziene omstandigheden. Naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid kan de ongewijzigde instandhouding van het legaat niet verwacht kan worden. Het moet wel gaan om onvoorziene omstandigheden die zich na het overlijden van erflater hebben voorgedaan. Bij de wijziging of opheffing kijkt de rechter zoveel als mogelijk naar de bedoeling van de testateur.

Wilt u dat wij u helpen bij het opstellen van een bij u passend testament? Bel ons voor het maken van een afspraak waarin de mogelijkheden en de beperkingen nader kunnen worden besproken.